ប្រទេសឥណ្ឌាកាលមុនពុទ្ធសម័យហៅថាជម្ពូទ្វីប ។ ប្រទេសនេះចែកចេញជាច្រើនព្រះរាជាណាចក្រ ទាំងធំតូច ក្នុងនោះព្រះរាជាណាចក្រខ្លះគ្រប់គ្រងដោយព្រះមហាក្សត្រ ខ្លះទៀតគ្រប់គ្រងដោយក្រុមកុលសម្ព័ន្ធផ្សេងៗ ។ ក្នុងចំណោមព្រះរាជាណាចក្រទាំងឡាយនោះ មានព្រះរាជាណាចក្រតូចមួយឈ្មោះថា កបិលវត្ថុ ដែលមានទីតាំងនៅត្រើយខាងជើងទន្លេ រាប្តិ ស្ថិតនៅជាប់នឹងជើង ភ្នំហេមពាន្ត។ ព្រះរាជា ដែលគ្រប់គ្រងនៅទីនោះមានព្រះនាមថា ព្រះបាទ សុទ្ធោទនៈ មានអគ្គមហេសីព្រះនាម មហាមាយា។
ក្រោយពីរាជាភិសេក ជាច្រើនឆ្នាំក្រោយមកព្រះនាងទ្រង់មានគភ៌ លុះគម្រប់ទសមាសព្រះនាងប្រសូត
បានព្រះរាជបុត្រមួយអង្គមានព្រះនាម សិទ្ធត្ថ (អ្នកសម្រេចរាល់បំណងទាំងឡាយ) សិទ្ធត្ថ មានព្រះជន្មាវស្សា
វឌ្ឍនាការសមល្មមនឹងមានគូស្រករព្រះបិតាបានចាត់ចែងរាជាភិសេកជាមួយនឹងបុត្រីរបស់ព្រះបាទ សុប្បពុទ្ធ មាននាមថា យសោធរា ។ គូស្វាមីភរិយាវ័យក្មេងទាំងពីរអង្គ ទ្រង់នៅក្នុងប្រាសាទដ៏ប្រណិតមួយដែលបានរៀប
ចំលម្អសម្រាប់ក្សត្រទំាងទ្វេហារនិងមានបរិវារប្រុសស្រីចាំមើលការខុសត្រូវសព្វបែបយ៉ាងដោយឥតខ្វះចន្លោះ។ ទ្រង់មានព្រះរាជបុត្រមួយអង្គព្រះនាម «រាហុល» ក្នុងពេលនោះទ្រង់ស្ថិតក្នុងព្រះជន្ម២៩វស្សាទ្រង់បានចេញទៅ
សាងព្រះផ្នួស ហើយធ្វើទុក្ករកិរិយា(ធ្វើឬទ្រាំបានដោយលំបាក)អស់រយៈពេល៦វស្សា។ វស្សាទី៦ជាវស្សាចុងក្រោយមានព្រឹត្តិការណ៍មួយដ៏អស្ចារ្យបានកើតមានឡើងមុនពេលថ្ងៃរះក្នុថ្ងៃ១៥កើតពេញបូណ៌មីខែ ពិសាខ សិទ្ធត្ថ នៃសក្យត្រកូលទ្រង់បានសម្រេចការត្រាស់ដឹងដ៏ប្រពៃជាព្រះសព្វញ្ញូពុទ្ធ នៅក្នុងព្រះជន្ម៣៥ព្រះវស្សា
នៅក្រោមដើមពោធិព្រឹក្ស១ដើមខាងលិចឆ្នេរស្ទឹងនេរញ្ជរានាមណ្ឌលគយា ដែលសព្វថ្ងៃហៅ «ពុទ្ធគយា» ក្នុងរដ្ឋពិហារប្រទេសឥណ្ឌា។ ក្នុងរយៈពេល៤៥ព្រះវស្សាព្រះអង្គទ្រង់បានបំពេញនូវពុទ្ធកិច្ច៥យ៉ាងជាប្រចំាគឺ៖
១-ពេលព្រឹកទ្រង់ត្រាច់ចរបិណ្ឌបាត
២-ពេលរសៀលទ្រង់សំដែងធម៌ប្រោសសត្វ
៣-ពេលព្រលប់ទ្រង់ប្រទានឱវាទដល់ភិក្ខុសង្ឃ
៤-ពេលអាធ្រាតទ្រង់ដោះស្រាយបញ្ហាទេវតា
៥-ពេលទៀបភ្លឺទ្រង់ប្រមើលមើលឧបនិស្ស័យរបស់សត្វ
ក្នុងរយៈពេល៤៥ព្រះវស្សា ទ្រង់បានប្រកាសផ្សព្វផ្សាយលទ្ធិរបស់ព្រះអង្គលុះតា្រតែពុទ្ធបរិស័ទទាំងបួនអាចផ្សាយពុទ្ធសាសនាជំនួសព្រះអង្គបាន។ លុះចូលព្រះជន្ម៨០វស្សា ទ្រង់យាងចូលបរិនិពា្វននៅថ្ងៃអង្គារពេញបូណ៌មី ខែពិសាខ ឆ្នាំម្សាញ់ក្រោមសាលព្រឹក្សទាំងគូនៅខាងលិចក្រុងកុសិនារា នៅរដ្ឋឧត្តរប្រទេស នាប្រទេសឥណ្ឌាបច្ចុប្បន្ន។
ពុទ្ធប្បវត្តិ
on